Tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2021-2025

Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg sẽ thay thế Quyết định số 58/2016/QĐ-TTg về tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước và danh mục doanh nghiệp nhà nước thực hiện sắp xếp giai đoạn 2016-2020. Tiêu chí phân loại theo ngành, lĩnh vực đối với doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn giai đoạn 2021-2025 được quy định cụ thể tại quyết định này.

Theo đó, những doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hoạt động trong 13 lĩnh vực gồm:

- Đo đạc bản đồ phục vụ quốc phòng, an ninh;

- Sản xuất, kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp và cung ứng dịch vụ nổ mìn có phạm vi hoạt động trên toàn lãnh thổ Việt Nam;

- Truyền tải, điều độ hệ thống điện quốc gia và quản lý lưới điện phân phối, xây dựng và vận hành các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật về điện lực;

- Quản lý, khai thác hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị do Nhà nước đầu tư; điều hành giao thông vận tải đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị do Nhà nước đầu tư; 

- Dịch vụ không lưu, dịch vụ thông báo tin tức hàng không, dịch vụ tìm kiếm, cứu nạn;

- Bảo đảm hàng hải (không bao gồm nạo vét, duy tu luồng hàng hải công cộng);

- Bưu chính công ích và hoạt động duy trì, quản lý mạng bưu chính công cộng;

- Kinh doanh xổ số;

- Xuất bản (không bao gồm lĩnh vực in và phát hành xuất bản phẩm); sản xuất phim khoa học, thời sự phục vụ nhiệm vụ tuyên truyền, thông tin đối ngoại và nhiệm vụ an ninh tư tưởng, văn hóa;

- In, đúc tiền, sản xuất vàng miếng và các vật phẩm lưu niệm bằng vàng;

- Quản lý, khai thác hệ thống công trình thủy lợi, thủy nông liên tỉnh, liên huyện;

- Tín dụng chính sách phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo hiểm tiền gửi và mua bán, xử lý nợ xấu gắn với cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng;

- Ứng dụng công nghệ cao, đầu tư lớn, tạo động lực phát triển nhanh cho các ngành, lĩnh vực khác và nền kinh tế; tìm kiếm thăm dò, phát triển mỏ và khai thác dầu khí.

Đối với các doanh nghiệp không hoạt động trong ngành, lĩnh vực thuộc tiêu chí nêu trên thì sử dụng một trong các tiêu chí sau để thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn:

- Sản xuất xi măng chiếm thị phần từ 30% trở lên, trong đó có khai thác các mỏ nguyên liệu thuộc địa bàn trọng yếu về an ninh quốc phòng;

- Trồng và chế biến cao su hoặc cà phê tại các địa bàn chiến lược; miền núi; vùng sâu; vùng xa gắn với quốc phòng, an ninh;

- Các doanh nghiệp sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích có tỷ trọng doanh thu từ hoạt động công ích trên tổng doanh thu của doanh nghiệp 3 năm liên tiếp liền kề trước thời điểm xem xét chuyển đổi đạt từ 50% trở lên;

- Các doanh nghiệp có giá trị văn hóa; giá trị lịch sử; giá trị kiến trúc; có vai trò quan trọng đối với quốc phòng, an ninh; thực hiện nhiệm vụ chính trị hoặc phát triển kinh tế - xã hội của ngành, địa phương trong từng thời kỳ.

Quyết định 22/2021/QĐ-TTg cũng nêu rõ trách nhiệm HĐTV, chủ tịch công ty mẹ, người đại diện phần vốn nhà nước trong mô hình công ty mẹ - công ty con. Theo đó, HĐTV, chủ tịch doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ có trách nhiệm xây dựng đề án cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước gồm nội dung sắp xếp doanh nghiệp có vốn góp của công ty mẹ, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo các quy định: công ty mẹ nắm giữ tỷ lệ vốn tương ứng với tỷ lệ vốn nhà nước tại các ngành, lĩnh vực quy định tại tiêu chí phân loại đối với các doanh nghiệp có vốn góp của công ty mẹ hoạt động trong ngành, lĩnh vực này.

Công ty mẹ quyết định nắm giữ trên 50% vốn điều lệ đối với các doanh nghiệp có vốn góp của công ty mẹ không thuộc ngành, lĩnh vực quy định tại tiêu chí phân loại theo một trong các nguyên tắc sau: có ngành, lĩnh vực kinh doanh thuộc ngành, lĩnh vực kinh doanh chính hoặc có liên quan phục vụ trực tiếp ngành, lĩnh vực kinh doanh chính của công ty mẹ; hoạt động kinh doanh hiệu quả và có vai trò quan trọng hoặc quy mô cần thiết cho sự phát triển của các doanh nghiệp trong mô hình công ty mẹ - công ty con.

Người đại diện phần vốn góp của Nhà nước tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên có trách nhiệm báo cáo, xin ý kiến cơ quan đại diện chủ sở hữu về phương án sắp xếp các doanh nghiệp có vốn góp của công ty mẹ trên cơ sở các nguyên tắc nêu trên.